Η λέξη στρες αντιστοιχεί στον αγγλικό όρο stress, αυτού που θα ονομάζαμε στα ελληνικά «ψυχοκοινωνική πίεση». Αφορά ακριβώς στο αίσθημα που έχουμε όταν δεχόμαστε πιέσεις είτε από το εξωτερικό περιβάλλον (π.χ οικογένεια, σχέσεις, δουλειά) είτε από τον εαυτό μας (προσδοκίες, απαιτήσεις κτλ.) και στον τρόπο που αντιδρούμε όταν δεχόμαστε αυτές τις πιέσεις. Το στρες δεν είναι απαραίτητα κάτι το αρνητικό. Σε μικρή ένταση μάλιστα, μπορεί να είναι και η κινητήριός μας δύναμη. Πρόκειται λοιπόν για μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε εξωτερικές ή εσωτερικές απαιτήσεις ή ακόμη και σε κινδύνους, οπότε και στόχος του στρες είναι να μας βοηθήσει να αντιδράσουμε. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι οικογενειακές συνθήκες και οι οικονομικές δυσκολίες επιβαρύνουν την ψυχολογία του ατόμου, δημιουργώντας σε αυτό υψηλά επίπεδα στρες. Ένας ακόμα ιδιαίτερα σημαντικός στρεσογόνος παράγοντας είναι το εργασιακό περιβάλλον. Το επαγγελματικό στρες αποτελεί φαινόμενο της εποχής μας και ταυτόχρονα ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας τόσο ψυχικής όσο και σωματικής. Τα εξειδικευμένα προγράμματα διαχείρισης του στρες απευθύνονται τόσο σε υγιή άτομα που βιώνουν στρες στην καθημερινότητα τους και νιώθουν ότι δεν μπορούν να το διαχειριστούν, όσο και σε άτομα που πάσχουν από κάποια ασθένεια, μιας και το στρες μπορεί να δράσει ως παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση πολλών νόσων (σωματοποίηση του στρες) ή να προκληθεί από τις δυσκολίες της ασθένειας που καλείται να αντιμετωπίσει το άτομο που νοσεί. Στόχοι των ανωτέρω προγραμμάτων είναι:
- Η ψυχοεκπαίδευση του ατόμου στο στρες (Λειτουργία του στρες, συμπτώματα, επιβαρυντικοί παράγοντες)
- Η εκπαίδευση στην ατομική αναγνώριση στρεσογόνων παραγόντων καθώς και στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο επιδρούν στο άτομο και το επηρεάζουν
- Η ανάπτυξη στρατηγικών διαχείρισης του στρες (ρύθμιση ύπνου και διατροφής, τεχνικές επίλυσης προβλημάτων, τεχνικές διαχείρισης χρόνου, τεχνικές διεκδικητικής συμπεριφοράς), με στόχο τη μελλοντική διαχείριση κρίσεων και στρεσογόνων παραγόντων από το ίδιο το άτομο
- Η εκμάθηση λειτουργικών τεχνικών διαχείρισης των σωματικών αισθημάτων του στρες (έλεγχος αναπνοής και ασκήσεις χαλάρωσης) με σκοπό τη μείωση των συμπτωμάτων ή δυσάρεστων συναισθημάτων που αυτό συνεπάγεται
- Η βελτίωση της δημιουργικότητας, της ευεξίας και της καθημερινής λειτουργικότητας του ατόμου